A cuestión da tradución dos títulos das longametraxes

Tense falado moito da tradución dos títulos das longametraxes: dise que non respectan a denominación orixinal, que son invencións dos tradutores, que son unha aberración para a obra audiovisual xenuína… Normalmente, son as distrubuidoras das películas as que deciden os títulos cos que estas serán coñecidas entre o público meta da tradución. Estes ben poden proceder do título orixinal, ben poden respectalo parcialmente ou ben poden ser unha creación dos axentes paratradutores, nos casos en que o título da película na cultura receptora non sexa directamente o da lingua de partida. A decisión responde, exclusivamente, a estratexias comerciais e de mercadotecnia e, xa que logo, o tradutor pouco ou nada ten que ver con esta cuestión.

En galego, o caso é un pouco máis complicado. Como é ben sabido, o cliente principal que encarga estas traducións é a CRTVG e, habitualmente, séguese unha táctica concreta: tómase o título da versión en español e tradúcese á nosa lingua para que o público galego poida recoñecer a obra que previamente se comercializou en castelán. De aí que filmes como Some like it hot ou The Hangover sexan, na súa dobraxe, Con saias e a rachar e Resacón nas Vegas, respectivamente.

Pero fóra dos produtos encomendados pola compañía pública, pódese intuír que non se segue esta práctica, xa que é posible encontrar discrepancias de títulos entre o español e o galego. É dicir, o título galego non bebe do título español, e achégase ao orixinal, pois non se encontra motivado pola estratexia que fomenta a televisión galega. Lo que el viento se llevó é Foise co vento (encargada por TVE) e Shin-chan: ¡Los adultos contraatacan! é Shin-chan: O imperio dos carrozas! (para Luk Internacional).

Velaquí recóllese o conxunto de longametraxes emitidas pola TVG (ou cofinanciadas por esta para cinemas) en maio do 2015. Non se inclúen as películas rodadas en español ou as películas galegas que emitiu a canle autonómica.

GALEGO	ESPAÑOL	ORIXINAL
Agora ou nunca	Ahora o nunca	The Bucket List
42	42	42
Alén da vida	Más allá de la vida	Hereafter
Bo día	Buenos días	Ohayo
Jonah Hex	Jonah Hex	Jonah Hex
Whiteout	Whiteout	Whiteout
Pasaxeiro 57	Pasajero 57	Passenger 57
Cargo	Cargo	Cargo
Infiltrados	Infiltrados	The Departed
Supermán, o regreso	Superman Returns: el regreso	Superman Returns
A dolce vita	La dolce vita	La dolce vita
Impacto inminente	Impacto inminente	Jingcha Gushi 4 zhi Jiandan Renwu
O príncipe namorado	Cala reial	Cala reial
Saídos de contas	Salidos de cuentas	Due Date
Seven	Seven	Se7en
Sherlock Holmes	Sherlock Holmes	Sherlock Holmes
Os sete samurais	Los siete samuráis	Shichinin no samurai
Cidade de ladróns	The Town: ciudad de ladrones	The Town
Quero ser un Thunder	Quiero ser un Thunder	Thunderstruck
Sucker Punch	Sucker Punch	Sucker Punch
Primavera tardía	Primavera tardía	Banshun
No centro da treboada	En el centro de la tormenta	In the Electric Mist
O noso último verán en Escocia	Nuestro último verano en Escocia	What We Did on Our Last Holiday
O especialista	El especialista	The Specialist
Luís II de Baviera	Luis II de Baviera, el rey loco	Ludwig

Pódese observar na táboa que a tradución do título ao galego está subordinada ao título que posúe o filme na dobraxe en español, como se expuxo anteriormente. Non obstante, hai catro casos que foxen desta práctica e figuran salientados en letra grosa. Como pode observarse, en tres destes exemplos a diferenza encóntranse na utilización dun subtítulo explicativo que acompaña o título orixinal (Superman Returns: el regreso e The Town: ciudad de ladrones) ou nun mesmo subtítulo a carón da nova denominación da película (Luis II de Baviera, el rey loco). Na versión en galego prescíndese das palabras aquí subliñadas. No cuarto caso, a película catalá Cala reial seguiu outra praxe e creouse un título completamente novo, se cadra máis explícito en relación ao argumento da longametraxe: O príncipe namorado.

Emporiso, debe aclararse que o máis frecuente é que os guións se traduzan do guión orixinal e non do correspondente español. Así, só no caso dos títulos comerciais o galego depende do español, e non no resto do texto audiovisual.